ΠΡΟΣΚΟΠΙΣΜΟΣ είναι μια διεθνής εθελοντική μη-πολιτική παιδαγωγική κίνηση για νέους ανθρώπους, που είναι ανοικτή σε όλους, χωρίς διάκριση καταγωγής, φυλής ή πίστης.
Έχει ως σκοπό να συμβάλλει στην ορθή διαπαιδαγώγηση και ανάπτυξη των νέων, ώστε
- να αξιοποιήσουν πλήρως τις σωματικές, διανοητικές, κοινωνικές και πνευματικές τους ικανότητες ως άτομα και
- να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία ως υπεύθυνοι πολίτες και ως μέλη των τοπικών, εθνικών και διεθνών κοινοτήτων τους.
Χρησιμοποιεί ως πηγές των αρχών και της παιδαγωγικής μεθόδου που ακολουθεί
- το Χριστιανισμό,
- τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους (Πλάτωνα, Αριστοτέλη), και
- τους Ευρωπαίους φιλοσόφους (Montessori, Rousseau, Pestalozzi, Decrolly, Froebel, Dewey, Ferriere κ.ά.).
Έχει ως αρχές
- το καθήκον προς το Θεό,
- το καθήκον προς το συνάνθρωπο, την κοινωνία, την Πατρίδα και
- το καθήκον προς τον ίδιο τον εαυτό μας
και αυτές οι αρχές διατυπώνονται στην Υπόσχεση και το Νόμο του Προσκόπου.
Για την επίτευξη του σκοπού του Προσκοπισμού χρησιμοποιείται μια συγκεκριμένη μέθοδος. Πρόκειται για ένα σύστημα προοδευτικής εκπαίδευσης, ένα σύστημα σταδιακής αυτοεκπαίδευσης, μέσω:
- Της Υπόσχεσης και του Νόμου. Πέρα από τις Αρχές που εκφράζουν, η Υπόσχεση και ο Νόμος ως συστατικά της Προσκοπικής μεθόδου, εκφράζουν ένα συγκεκριμένο κώδικα συμπεριφοράς τον οποίο δεσμεύεται να ακολουθεί κάθε μέλος της Κίνησης. Οι ηθικές αξίες που περιγράφονται στο Νόμο και την Υπόσχεση, σε συνδυασμό με τη δέσμευση του κάθε Προσκόπου να καταβάλλει κάθε προσπάθεια για την τήρησή τους, αποτελούν ένα ισχυρό συστατικό για την ανάπτυξη των νέων.
- Της εκμάθησης μέσα από την πράξη. Η συνεχής “ενεργός εκπαίδευση” ή “εκπαίδευση μέσω της πράξης” είναι βασικό συστατικό του Προσκοπικού προγράμματος. Η μάθηση πρέπει να έρχεται μέσα από την παρατήρηση, τον πειραματισμό και την προσωπική δράση.
- Της συμμετοχής σε μικρές ομάδες. Η συμμετοχή αυτή περιλαμβάνει, υπό την καθοδήγηση των ενηλίκων, προοδευτική ανακάλυψη και αποδοχή υπευθυνότητας και εκπαίδευση για αυτοδιοίκηση με σκοπό την ανάπτυξη του χαρακτήρα και την απόκτηση ικανοτήτων, αυτοπεποίθησης και αξιοπιστίας, ώστε το άτομο να μπορεί να συνεργάζεται, αλλά και να ηγείται.
- Των προοδευτικών και ελκυστικών προγραμμάτων με διάφορες δραστηριότητες, βασισμένες στα ενδιαφέροντα των συμμετεχόντων. Τα προγράμματα αυτά περιλαμβάνουν παιχνίδια, χρήσιμες ικανότητες και προσφορά στην κοινωνία. Πραγματοποιούνται κατά ένα μεγάλο μέρος στο ύπαιθρο, κοντά στη φύση, η οποία θεωρείται το ιδανικό πλαίσιο για τις Προσκοπικές δραστηριότητες. Μέσα από αυτά τα προγράμματα υλοποιούνται τα προηγούμενα 3 συστατικά της Προσκοπικής μεθόδου
Ο Νόμος του Προσκόπου
- Ο Πρόσκοπος λέει την αλήθεια και κρατά το λόγο του.
- Ο Πρόσκοπος είναι δίκαιος, άξιος να τον εμπιστεύονται, ξέρει να πειθαρχεί και να τηρεί τους Νόμους.
- Ο Πρόσκοπος είναι χρήσιμος στην οικογένειά του και στην κοινωνία.
- Ο Πρόσκοπος είναι φίλος και ευγενής προς όλους κι αδελφός με κάθε Πρόσκοπο.
- Ο Πρόσκοπος σέβεται τον εαυτό του και τους άλλους, προσέχει τα λόγια και τις πράξεις του.
- Ο Πρόσκοπος αγαπά τη φύση και προστατεύει το περιβάλλον.
- Ο Πρόσκοπος είναι εύθυμος και αισιόδοξος.
- Ο Πρόσκοπος είναι οικονόμος και φροντίζει για την καλή χρήση του χρόνου.
- Ο Πρόσκοπος είναι εργατικός και προοδεύει με τις ικανότητές του.
- Ο Πρόσκοπος είναι αποφασιστικός, έχει θάρρος και αυτοπεποίθηση κι αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεών του.